... I душу дрэва зразумець

Мiкалай ЖУЧКО, «Р»
Першае, што адчуваеш, трапiўшы ў гэтую залу Старадарожскага палаца культуры, – здзiўленне i адначасова захапленне. Здаецца, апынуўся ў нейкiм незвычайным, казачным свеце. Вочы разбягаюцца ад мноства драўляных фiгурак. Чаго тут толькi няма: хiтрун-лесавiк, злыя чэрцi, пано на тэму казкi «Дзяўчына-яблынька», Сымон-музыка. I стварыў увесь гэты непаўторны свет адзiн чалавек – Iгар Лiзура. Талент лiчыцца нечым таямнiчым, загадкавым, дадзеным ад Бога. Так можна сказаць i пра Iгара Iванавiча. Напэўна, многае яму перадалося па генах ад дзеда Вiкенцiя Францавiча Дзятко. Той быў адмысловым майстрам-лыжачнiкам. Ведалi яго ва ўсёй акрузе. Iгар Лiзура скончыў школу, затым лесатэхнiчны тэхнiкум. Адслужыў армiю. Тэрмiновую – у Беларусi, а некалькi гадоў звыштэрмiновай – на Урале. Там i застаўся. Працаваў мастаком-афармiцелем на адным з заводаў Нiжняга Тагiла. Маляваў плакаты, карыкатуры. Але адчуваў, што гэта зусiм не тое, чаго жадаюць душа i рукi. Пачаў выразаць розныя фiгуркi з пенапласту. Так з’явiлiся Дон Кiхот i яго верны збраяносец Санча Панса, гарэзлiвы бравы салдат Швейк, гномы. Аднак пенапласт не мог замянiць яму дрэва. Бо, перакананы Iгар Iванавiч, менавiта яно мае душу. Дрэва заўсёды цёплае i жывое. Гэта не тое, што халодны метал цi мертвая косць. З iм можна размаўляць. У кожнага дрэва – цi то дуб, бук, бяроза або лiпа – свой характар i нораў. Важна толькi зразумець iх. I тады звычайны кавалак ажыве, загаворыць, стане, напрыклад, своеасаблiвым «партрэтам» землякоў Вiкенцiя, Юзiчкi, рыбака Iвана Лiзуры. Спачатку, вядома, трэба старанна папрацаваць сякерай, каб дрэва прыняло належны выгляд, а потым ужо неабходныя штрыхi зрабiць разцом. Так з’явiлiся вобразы музыкантаў i спевакоў з ансамбля «Песняры», удзельнiкаў духавога аркестра РДК. Бег няўмольны час. I Iгара Лiзуру з далёкага Урала пацягнула на родную Старадарожчыну. У яго вершы «Бацькаўшчына» ёсць такiя радкi: Я доўга жыў далёка ад Радзiмы I не кажу, што кепска там было, Але ж хацiна бацькава манiла, Ды грэла сэрца матчына цяпло. Вярнуўшыся дамоў, Iгар Iванавiч адчуў прылiў творчых сiл, стваральнай энергii. Родныя мясцiны, людзi, само жыццё сталi для майстра невычарпальнай крынiцай натхнення i фантазii. Творца плённа працуе. У вынiку з’яўляецца серыя работ па гiсторыi Старадарожскага краю. Iмi ўпрыгожваецца раённы Палац культуры. У мясцовай бiблiятэцы знаходзiцца дванаццаць выдатных пано, аб’яднаных адной назвай – «Беларусь». Работамi Лiзуры аздоблена Свята-Мiкалаеўская царква ў горадзе. У лiпенi 2001 года Прэзiдэнт Рэспублiкi Беларусь Аляксандр Лукашэнка прымаў удзел у адкрыццi Палаца культуры. Тады Iгар Iванавiч падарыў яму сваю арыгiнальную работу пад назвай «Хакеiсты». Асобны накiрунак творчасцi майстра з глыбiнкi – шахматы. Яны незвычайныя. У Iгара Iванавiча iх каля дзесяцi вiдаў. У тым лiку на тэму вайны, рэвалюцыi. На шахматным полi разыгрываюцца паядынкi памiж Сталiным i Гiтлерам i iх «палкамi». А супраць iмператара Мiкалая i царыцы «ваююць» Ленiн i Крупская. — Наогул, — кажа дырэктар раённага цэнтра рамёстваў Людмiла Кутазава, — гiстарычная тэматыка ў творчасцi Лiзуры займае выключна важнае месца. Напрыклад, трыпцiх «Кулiкова поле», кампазiцыi «Хатынь», «Бiтва на Калцы». Майстар па-свойму асэнсоўвае тыя падзеi, даючы iм ўласную iнтэрпрэтацыю. Адзiн час Iгар Iванавiч кiраваў гуртком разбяроў у раённым Доме дзiцячай творчасцi. Вучыў хлопчыкаў не толькi працаваць з разцом, але перш за ўсё ў звычайным прыкмецiць нешта незвычайнае, зразумець i адчуць душу дрэва, данесцi ўсё гэта да людзей. «Школу» Лiзуры закончыла больш за дзвесце падлеткаў. Не аднаму з iх яна дапамагла знайсцi прызванне ў жыццi – паступiць i паспяхова закончыць мастацкае вучылiшча № 15 у Бабруйску па спецыяльнасцi «разьба па дрэве». — У 1998 годзе ў Мiнску праходзiла персанальная выстаўка Лiзуры i была прысвечана 60-годдзю з дня нараджэння майстра, — гаворыць Людмiла Iванаўна. – Адзiн з наведвальнiкаў зрабiў-такi запiс: «Разбяроў на Беларусi многа, але такiх адметных, з такой фантазiяй i тэхнiкай, як у Iгара Iванавiча, няшмат. Яго сюжэты, гумар, фiлiграннасць работ нi з якiмi iншымi не зблытаеш». Выстаўкi твораў Лiзуры наладжвалiся не толькi ў Беларусi. Яго дзiўныя драўляныя вырабы мелi магчымасць паглядзець жыхары Польшчы, Аўстрыi, Германii, Францыi. …Гартаю кнiгу водгукаў. Колькi тут цёплых i шчырых слоў у адрас Iгара Iванавiча – стваральнiка дзiвосаў i чараўнiка, майстра спалучыць быль з небылiцай, вялiкага жыццялюба, якi радуе людзей добрай i вясёлай казкай у наш жорсткi век. Аб адным пашкадаваў, што не маю магчымасцi ўбачыцца з Iгарам Iванавiчам i пагутарыць з iм. Аб усiм даведаўся са слоў Людмiлы Кутазавай. Мне сказалi, што ён паехаў у свае ранейшыя мясцiны – на Урал. Магчыма, невыпадкова ў лёсе гэтага чалавека расiйскi Урал i беларуская Старадарожчына звязалiся ў адну пуцяводную нiць. Вiдаць, менавiта яна гарманiчна спалучыла ў яго душы i жыццi талент, натхненне i высокае iмкненне несцi людзям святло, радасць творчасцi, жаданне адкрыць цудоўнае.

Все статьи рубрики Культура

  • ... I душу дрэва зразумець
    Першае, што адчуваеш, трапiўшы ў гэтую залу Старадарожскага палаца культуры, – здзiўленне i адначасова захапленне. Здаецца, апынуўся ў нейкiм незвычайным, казачным свеце. Вочы разбягаюцца ад мноства драўляных фiгурак. Чаго тут толькi няма: хiтрун-лесавiк, злыя чэрцi, пано на тэму казкi «Дзяўчына-яблынька», Сымон-музыка. I стварыў увесь гэты непаўторны свет адзiн чалавек – Iгар Лiзура.
  • Корень жизни. Всю жизнь, с самого раннего детства, поэт ищет правду.
    Так просто и философично назвал Александр Суслов свою новую книгу стихов, которая увидела свет в Минске. Человек необыкновенной судьбы: ветеран Великой Отечественной войны, с журналистским блокнотом исколесивший почти всю Беларусь, поэт с душою открытой настежь, он продолжает творить, нести людям добро.
  • Минск - Астана — культура
    Дни культуры Астаны в Минске предоставят уникальную возможность жителям столицы и всей Беларуси познакомиться с творчеством казахского народа. Об этом заявил вчера председатель Мингорисполкома Михаил Павлов на встрече с официальной делегацией акимата Астаны во главе с акимом Умирзаком Шукеевым, прибывшей в белорусскую столицу для проведения Дней культуры.
пн
вт
ср
чт
пт
сб
вс
13
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
26
27
28
29
30
31
Номер газеты: